به گزارش مشرق به نقل از فارس، اندیشکده «مرکز مطالعات بین‌المللی و استراتژیک» در گزارشی به قلم «آنتونی‌کوردزمن، بردلی باسرمن و سام خضایی» درباره «تقابل آمریکا ـ ایران و تلاش‌های واشنگتن برای تغییر نظام ایران» گزارشی را منتشر کرده است که خبرگزاری فارس، اهم مطالب آن را منتشر می‌کند:

در آینده نزدیک آمریکا نیازمند حصول اطمینان از تاثیر پذیری تحریم‌های تحمیلی برای رسیدن به مذاکرات موفقیت آمیز است. این به مفهوم تعقیب موارد ذیل است:

ـ آمریکا باید در حد توان اقداماتی را انجام دهد تا تحریم‌های سازمان ملل، تحریم‌های چند جانبه و یکجانبه موثر شوند. زمان برای رویکرد‌های تدریجی به اتمام رسیده و اگر قرار است این مسئله ختم به خیر شود باید پیش از استقرار یک جنگ افزار هسته‌ای از سوی ایران صورت گیرد.

این امر البته بایستی قبل از اقدام نظامی پیش دستانه اسرائیل که منطقه را در یک رقابت تسلیحاتی هسته‌ای خواهد انداخت یا ایران به حدی از فن‌آوری هسته‌ای می‌رسد که هیچ بازرسی قادر به تشخیص فعالیت‌های پنهانی این کشور به سمت تولید جنگ افزار هسته‌ای باشد، صورت گیرد .


باید با اعمال سیاست‌های تشویقی وارد میدان شد

ـ باید آشکارا آمریکا و متحدانش مشوق‌هایی را به ایران برای قطع برنامه‌های هسته‌ای و قطع تحریم‌ها ارائه دهند. آمریکا باید به دیگر کشورها مشوق‌های حقیقی خود را نمایش دهد.

تحریم‌ها به تنهایی کافی نیست. ایران نیاز دارد تا ببیند که آمریکا و بقیه اعضای گروه 1+5 مشوق‌هایی را در رابطه با ارسال سوخت هسته‌ای، رهایی از تحریم‌ها، سرمایه گذاری تجاری و کمک به بخش توسعه انرژی این کشور انجام خواهند داد. اگر تحریم‌ها واقعا «چماق» هستند، آمریکا در عوض باید طوری وانمود کند که مشوق‌های واقعی نیز در کار هستند.

اشتباهات روی داده در زمان نبرد آمریکا با عراق هرگز تکرار نشوند

ـ آمریکا باید تعامل شدیدی را با اسرائیل، کشورهای حاشیه خلیج فارس و اروپایی داشته باشد و باید بداند که متحدان اروپایی‌اش بدون مشورت با آن‌ها اقدامی را انجام نمی‌دهند. در این منطقه آمریکا باید به اندازه کافی شفاف عمل کند تا جهان را متقاعد کند اشتباهاتی را که منجر به نبرد در عراق شد دیگر مرتکب نخواهد شد بلکه گوش شنوایی هم دارد.

ـ مردم ایران و متحدین این کشور و جهان قانع شوند که ایران در پی کسب سلاح هسته‌ای است. همچنین توضیح داده شود که چگونه یک بحران در خلیج فارس ممکن است که منجر به تهدید بر علیه همه کشورهای منطقه شود حتی کشورهای در حال توسعه خارج از این منطقه نیز دچار آن شوند. این موضوع از طریق ارتباطات راهبردی موثر عینی پی‌گیری شوند. استناد صرف به گزارش‌های آژانس بین المللی هسته‌ای و ادامه فشارهای دیپلماتیک نیز کافی نیست.

ـ تعامل کامل با سازمان ملل، آژانس بین المللی هسته‌ای و متحدین برای ارتقا توافق‌نامه‌های لازم جهت اطمینان سازی کردن بابت حصول انطباق کامل به توافق هسته‌ای ثبات دار و با دوام. تنها کاهش نگرانی فوری از جانب آژانس برای ایران کافی نیست و باید آشکارا مشخص شود که هرگونه مذاکره‌ای با توافقنامه عملی خاتمه خواهد یافت.

 دخالت مستقیم در امور داخلی ایران قطع شود

ـ پرهیز از مداخله براندازانه و تغییر حکومت و البته حفظ ارتباط با ایرانیان مخالف خارج از کشور و ترغیب گروه‌های سیاسی داخلی به‌سوی دموکراسی و نوگرایی. تمرکز بر حکومتی اصلاح طلب در زمان چانه زنی با مقامات ایرانی در گفتگو‌های هسته‌ای.

آمریکا باید طرح کنترل تسلیحاتی را حمایت کرده و در عین حال از گزینه سیاسی برای اجرای «ان‌پی‌تی» استفاده نماید و ابزار مناسب را برای آزادی عمل آژانس بین المللی هسته‌ای فراهم کند. البته منطقه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی هسته‌ای بنابر پنج دلیل ذیل غیر ممکن است:

ـ پافشاری ایران بر برنامه‌های هسته‌ای و موشکی.

ـ نیاز به حفظ نیروی هسته‌ای و موشکی اسرائیل.

ـ فقدان چشم انداز صلح تمام کمال اعراب و اسرائیل.

ـ برنامه‌های موشکی و سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی اعراب و افزایش علاقه به برنامه‌های هسته‌ای در بین آن‌ها.

ـ مشکل رو‌به رشد در فراهم شدن امکان بازرسی‌های هسته‌ای مناسب .

 مذاکرات در بدترین شرایط نیز بهترین گزینه هستند

تحریم‌ها‌ و دیپلماسی بهترین اسباب از مجموعه گزینه‌های بد هستند اما بعید است که آن‌ها باعث توقف پیشرفت ایران به سوی تولید سلاح هسته‌ای شوند. با وجود فقدان پیشرفت‌های دیپلماتیک و آشکار شدن اقدامات تاخیری ایران، هنوز می‌توان به افق مذاکرات موفق آمیز نگریست.

مذاکرات قادر هستند تا در روابط ایران و آمریکا تغییراتی بلند مدت را فراهم آورند درحالی‌که حمله نظامی یا تحریم‌ها قادر به فراهم آوردن چنین وضعیتی نیستند.

با افزایش زمان خطر نیز افزایش خواهد یافت و رقابت ایران و آمریکا مبدل به «بازی طولانی» خواهد شد. در صورت مسدود شدن انتقال نفت ایران از خلیج فارس، این کشور بیش از هر کشور دیگری ضرر خواهد دید. از سوی دیگر ایران نمی‌تواند دل به موفقیت در رویارویی معمول با آمریکا و متحدین این کشور در خلیج فارس داشته باشد.

 ایران از مکانیسم افزایش بهای نفت برخوردار است

اظهارات و اقدامات فزاینده و شدید ایران بر بهای نفت تاثیر گذاشته است. هنگامی که ایران در پاسخ به دور تازه تحریم‌ها صادرات نفت خود به انگلیس و فرانسه را قطع کرد بهای این ماده در فوریه 2012 در جهان افزایش یافت.

 یک ایران هسته‌ای دیگر زور نخواهد شنید

اگر مواجهه نظامی و تحریم‌ها برای چندین سال طول بکشند، آنگاه بهای زیاد طولانی مدت نفت را باید انتظار داشته باشیم که بر اقتصاد جهان نیز فشار وارد خواهد نمود. این باعث ارتقای توان قابلیت‌های نبرد نامتقارن ایران خواهد شد و اگر این کشور در این مدت ساخت سلاح هسته‌ای خود را به پایان رساند ، آنگاه کشورهای دیگر از ترس یک ایران هسته‌ای تحریم‌ها واعمال فشار را کنار خواهند گذاشت زیرا ایران دیگر قدرت تلافی خواهد داشت.

افزایش فشار بر ایران همچنین منجر به بروز خطراتی خواهد شد. اجرای رزم‌آیش‌های نظامی و حتی ذکر آن نیز به افزایش تنش منجر خواهد شد و در عین حال پیشرفت ایران به سوی جنگ افزارهای هسته‌ای ممکن است که منجر به حملات پیشدستانه اسرائیل شود که آنگاه باعث می‌گردند تا آمریکا از بین حمله نظامی جهت پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران و یا عدم انجام کاری که در واقع کشتن فرصت ضربه زنی به تاسیسات هسته‌ای ایران است، یکی را استفاده کند.

نتیجه نهایی این است که آمریکا و متحدین عرب و اسرائیل با تحریم‌هالی مالی، بانکی و انرژی و کنترل تسلیحاتی مدام با احتمال رویارویی با ایران مواجه هستند. آن‌چه که امروز به عنوان «بحران» از آن تعریف می‌شود ممکن است تبدیل به واقعیتی پایدار شود که تنها می‌تواند از طریق همکاری نزدیک بین آمریکا و متحدانش با تغییر حکومت ایران پایان داده شود.

مذاکرات متمرکز بر برنامه هسته‌ای ایران اگرچه موفق بوده‌اند اما دست‌آورد‌های محدودی داشته‌اند. ایران در حال تقویت موشک‌های برد بلند متعارف خود است و سعی دارد قدرت هدف‌گیری آن‌ها و پایانه‌های هدایتی‌شان را برای عملیات مناسب تر بهبود بخشد. همچنین ایران در حال آزمایش پهپادهای دقیق و موشک‌های کروز برد بلند است که می‌تواند بر علیه هدف‌های حیاتی استفاده شوند.

ایران، بی‌اعتنا مسیر خود را خواهد یافت

بسته به نوع دور نهایی مذاکرات و نوع همکاری ایران با بازرسی‌های واقعی، این کشور ادامه گسترش نصب سانتریفیوژهای دقیق‌تر، امتحان موشک‌ها و سنجش دقت و درستی عملکرد آن‌ها برنامه های هسته‌ایش را ادامه خواهد داد.

این‌ها می‌توانند پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را برای ایران در زمینه توسعه و افزایش جنگ افزارهای گرما هسته‌ای داشته باشند. با این وضعیت ایران یک قدرت دارای سلاح بیولوژیکی، شیمیایی باقی خواهد ماند.

 ایران استاد نبرد نامتقارن است

در رزم‌آیش اخیر و در منطقه خلیج فارس، ایران نشان داد که در حال تقویت قابلیت‌های نبرد نامتقارن است و می‌تواند با به‌کارگیری روش‌های مختلف نیروی دریایی آمریکا را تهدید کند. این کشور همچنین از نیروی قدس که یگانی اطلاعاتی است تهدید بر علیه کشورهای متحد و اسرائیل به حساب می‌آید و البته از حلقه نفوذ خود در عراق، سوریه و لبنان استفاده می‌کند. این کشور حامی جنبش‌هایی چون حزب الله و برخی از شیعیان در عراق و افغانستان است.

این بدین معنی است که باید تداوم تمرکز بر تحریم‌ها و تلاش در نظارت تسلیحاتی با افزایش قابلیت‌های نظامی برای مهار و بازدارندگی ایران افزایش یابند.

آمریکا بهتر است که توانایی استفاده از نیروی نظامی را بر علیه ایران حفظ و حتی افزایش دهد. آمریکا و متحدینش باید آشکارا اعلام کنند که ایران در صورت انجام آزمایش هسته‌ای، مونتاژ جنگ افزارهای هسته‌ای و یا حتی اسقرار آن‌ها با حمله نظامی مواجه خواهد شد.

آمریکا و متحدینش باید روش‌‌هایی را پیدا کنند که به ایران هشدار دهد هرگونه تلاش برای مسدود کردن خلیج فارس و یا رویارویی در عرصه گسترده بین ایران و آمریکا و متحدینش منجر به درگیری مستقیم نظامی خواهد شد.

  رویکرد دیپلماتیک در اولویت قرار دارد

سیاست بازدارندگی و مهار ایران و در عین حال اعمال تحریم‌ها و مذاکرات تنها گزینه‌های نسبتا مطمئن و بسیار متفاوت با گزینه‌های نظامی است و نسبت به آن نیز اولویت دارند.

نتایج واقعی تحریم‌ها و دیپلماسی همراه با به‌کارگیری نیروی نظامی بسیار غیرقابل پیش بینی هستند و البته خطر پذیری نیز بالا است و به کارگیری نیروی نظامی باید آخرین گزینه باشد.

حملات پیشگیرانه احتمالا فرصت مذاکرات موفقیت آمیز را پایان داده و منجر به آغاز ایجاد دوره مهار شبیه دوره جنگ سرد خواهند شد.

شاید استفاده از نیروی نظامی تصمیم ایران را مورد دیگری کند

همچنین استفاده از این سطح نیروی نظامی شاید ایران را متقاعد کند که جنگ افزارهای هسته‌ای برای جلوگیری از حملات آتی نظامی مورد نیاز هستند و تلاش‌های این کشور را برای تولید چنین سلاحی دو چندان خواهد کرد.

یک حمله مجزای نظامی ممکن است تنها برای چند سال در برنامه‌های هسته‌ای ایران خلل وارد کند اما این امر باعث می‌شود تا ایران بهانه برای خروج از ان پی‌تی و آژانس بین المللی هسته‌ای و بازرسی این نهاد داشته باشد.

اگر آشکار شود که دیگر نمی‌توان جلوی آن‌را گرفت یا این‌که مستنداتی وجود داشته باشد که بر اساس آن ایران به سرعت جنگ افزار هسته‌ای تولید خواهد کرد، آنگاه باید اقدام عاجلی صورت پذیرد.